.:: Dung lac ::.

Tôi nghĩ, không thông thường với một cuốn sách đơn độc đề cập đến các vấn đề vừa thần học vừa triết học liên quan đến ý nguyện tự do. Đó chính là điều cuốn sách này làm.

Trong Phần I, tôi nêu lên những gì tôi gọi là giáo điều ý nguyện tự do (the free will doctrine) mà không chứng minh và không đi vào bất cứ vấn đề thần học nào. Bất cứ ai chỉ hứng thú về triết học nên đọc phần này rồi bỏ qua đến Phần III, trong đó tôi bác bỏ chủ thuyết quyết định (determinism) và từ đó chứng minh ý nguyện tự do.

Trong Phần II, tôi thảo luận các vấn đề thần học liên quan đến ý nguyện tự do: đó là các vấn đề, như là một vấn đề về đức tin Kitô giáo, liệu hiện thân con người có ý nguyện tự do hay không; nếu chúng ta có ý nguyện tự do đó, tuy thế, liệu Thiên Chúa có kiểm soát hành động của chúng ta hay không; và liệu Người có biết trước các hành động của chúng ta hay không. Bất cứ ai chỉ hứng thú với thần học nên đọc Phần I và rồi Phần này.

Trong Phần IV, tôi phân tích việc đưa ra quyết định. Điều này có lẽ là tâm lý học hơn là triết học, với một chương về tâm linh được đưa vào.

Để tránh rườm rà trong các cước chú, tôi đã bỏ các sự kiện về xuất bản và chỉ đưa ra tên họ các tác giả và tên các cuốn sách và bài báo. Thông tin nhiều hơn nằm ở trong phần thư mục ở cuối sách.

Khi câu diễn đạt chỉ xẩy ra một hai lần trong một câu văn, tôi sử dụng “ông ấy hay bà ấy” khi dẫn chiếu đến một người có thể hoặc đàn ông hoặc đàn bà, nhưng tôi không viết, ví dụ: “khi một người đưa ra một quyết định ông hay bà ấycó thể cần phải hội ý với vợ ông ấy hay chồng bà ấy và ghi chép những gì bà ấy hay ông ấy muốn.” Trong các trường hợp đó, tôi dùng “ông ấy[1]” để gọi tắt cho “ông ấy hoặc bà ấy.”

Phần lớn các trích dẫn kinh thánh đều lấy từ Phiên bản tiêu chuẩn mới duyệt lại (New Revised Standard Version—NRSV); nếu một phiên bản khác được dùng, sẽ được ghi chú (NJB nghĩa là Kinh thánh Giêrusalem mới [New Jerusalem Bible]).

[1] Trong bản dịch này, tôi dịch là người đó (chú thích của người dịch). Các chú thích trong bản dịch là của tác giả, trừ phi ghi chú khác đi.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MỤC LỤC

DẪN NHẬP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 1/1

PHẦN MỘT—GIÁO ĐIỀU Ý NGUYỆN TỰ DO

CHƯƠNG 1—Ý NGUYỆN TỰ DO . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . ch. 1/2

Ba Thể Loại Biến Cố

Biến Cố Đã Định Đoạt, Nghĩa Là Định Đoạt Trước

Biến Cố Tùy Tiện, Sự Việc Xẩy Ra Cơ May

Hành Động Tự Do . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . ch. 1/2

Giáo Điều Ý Nguyện Tự Do . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . ch. 1/3

Năm Hành Động Tự Do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 1/4

Điều Kiện Tiên Quyết: Nhiều Điều Có Thể . . . . . . . . ch. 1/5

Điều Có Thể Của Ý Nguyện Về Điều Ác .. . . . . . . . . ch. 1/7

Các Giai Đoạn Của Một Quyết Định

Giai Đoạn Thứ nhất: Đưa Ra Phán Đoán Hoặc Các Phán Đoán

Giai Đoạn Thứ Nhì: Chọn Lựa, Hoặc Đưa Ra Quyết Định . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 1/8

Giai Đoạn Thứ Ba: Hành Động

Con Người

Sự Tự Đầy Đủ Nhân Quả Của Quyết Định . . . . . . . ch. 1/9

Sau Quyết Định

Ý Nguyện Tự Do Và Luân Lý

Tại Sao Tôi Chọn Các Ví Dụ Trên . . . . . . . . . . . . . . . . ch1/10

CHƯƠNG 2—THỂ LOẠI SỰ VIỆC CHÚNG TA LÀM THEO Ý NGUYỆN TỰ DO CỦA CHÚNG TA

Hành Động Bên Trong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 2/1

Hành Động Thể Chất

Chọn Lựa Sâu Sắc, Thường Đưa Ra Ngấm Ngầm . . . ch. 2/2

Chọn Bản Chất Riêng Của Con Người

Theo Hoặc Chống Lại Người Khác .. . . . . ch.2/3

Quyết Định Luân Lý Và Không Luân Lý . . ch. 2/4

Các Chọn Lựa Dứt Khoát

Sự Đều Đặn Của Cách Ứng Xử Của Con Người . . . . ch. 2/5

CHƯƠNG 3—TỰ DO

Tự Do . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 3/1

Các Giới Hạn Bình Thường Với Tự Do

Thiếu Tự Do Không Bình Thường .. . . . . . . . . . . . . . ch. 3/2

Cấp Độ Tự Do

Thể Hiện Ý Nguyện Tự Do Nơi Không Có Tự Do Bên Ngoài

CHƯƠNG 4—KHUÔN MẶT BÊN TRONG CỦA Ý NGUYỆN TỰ DO: CHỦ QUYỀN

CỦA HÀNH ĐỘNG VÀ TRÁCH NHIỆM . .. . . . . . . . . . . ch. 4/1

Chủ Quyền Của Hành Động Tự Do

Trách Nhiệm

Ý Nghĩa Thứ Nhất, Nhìn Vào Tương Lai . . ch. 4/2

Ý Nghĩa Thứ Hai Của Trách Nhiệm: Đức Hạnh . .ch. 4/3

Ý Nghĩa Thứ Ba Của Trách nhiệm: Nhìn Lại Quá Khứ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 4/4

Cấp Độ Trách Nhiệm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 4/5

Một Đối Kháng Với ý Niệm Trách Nhiệm

CHƯƠNG 5—MẶT NGOÀI CỦA Ý NGUYỆN TỰ DO:

TÍNH KHÔNG ĐOÁN TRƯỚC ĐƯỢC . . . . . . . . . . . . . ch. 5/1

Hành Động Tương Lai Là Gì

Nguồn Của Tri Thức

Ba Luận Điểm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 5/2

Lập Luận Thứ Nhất, Sử Dụng Hành Động

Lập Luận Thứ Hai . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 5/3

Rằng Các Phát Biểu Dứt Khoát Về Các Hành Động Tự Do Tương Lai Nào Đó Đều Không

Đúng Cũng Chẳng Sai . . . . . . . . . . . . . . . ch. 5/4

Rằng Không Có Điều Gì Như Là Một Hành Động Tự Do Tương Lai Nhất Định

Một Số Tác Giả Từ Chối Tri Thức Trước . . .. . . . . . . ch. 5/5

Một Số Phát Biểu Có Thể Được Về Các Biến Cố

Đoán Trước Không Thuộc Về Các Biến Cố Nào Đó

Xác Suất Trong Đoán Trước

Phát Biểu Về Những Gì Có Thể Đã Xẩy Ra

Phát Biểu Về Những Gì Lẽ Ra Đã Xẩy Ra

Tri Thức Trước Trong Một Số Phim Ảnh . . . . . . . . . . ch. 5/7

Nghịch Lý Của Newcomb . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 5/8

CHƯƠNG 6—CƠ MAY . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 6/1

Cơ May

Bụi Nguyên Tử

Đời Sống

Một Số Hiện Thân Không Tri Giác

Cơ May Trong Cuộc Sống Con Người . . . . . . . . . . . . ch. 6/2

Rằng Biến Cố Cơ May Không Thể Đoán Trước Được Cách Chắn Chắn Nhưng Đôi Khi Có Thể

Đoán Trước Được Với Xác Suất

Sự Cần Thiết Thống Kê Và Xác Suất . . . .. . . . . . . . . . ch. 6/3

PHẦN HAI—Ý NGUYỆN TỰ DO: CÁC VẤN ĐỀ THẦN HỌC . . . . . . . . . . . . . ch. 7/1

CHƯƠNG 7—Ý NGUYỆN TỰ DO CỦA CON NGƯỜI TRONG KINH THÁNH

VÀ TRONG CÁC TỔ PHỤ . . . . ch. 7/1

Cựu Ước

Ý Nguyện Tự Do Trong Tân Ước . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/2

Phúc Âm Nhất Lãm Và Công Vụ

Phaolô . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/3

Gioan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/5

Tổ Phụ Hy Lạp

Giáo Thuyết Pelagius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/6

Augustine (354-430 Sau CN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/7

Các Người Theo Giáo Thuyết Nửa Pelagius Và Nói Thêm Về Augustine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 7/9

Các Thế Kỷ Kế Tiếp

Lý Thuyết Và Thực Hành: Thần Học Và Tâm Linh . . . . ch 7/10

CHƯƠNG 8—THỜI TRUNG CỔ VÀ TRIẾT HỌC KINH VIỆN VỀ SAU . . ch. 8/1

Ý Niệm Kinh Viện Về Thiên Chúa Và Ý Niệm Rằng Thiên Chúa Có Quyền Thống Trị

Tối Cao Trên Vũ Trụ Hoặc Kiểm Soát Trước Mọi Biến Cố . . . ch. 8/1

Rằng Thiên Chúa Ý Nguyện Mọi Sự Ngay Lập Tức Hoặc Ở “Bên Ngoài Thời Gian” . . . . . . . . . . . ch. 8/2

Vấn Đề Điều Ác: Thiên Chúa Và Quá Khứ

Ý Nguyện Tự Do Được Xác Định . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 8/3

CHƯƠNG 9—TRONG LÚC VÀ SAU KHI CẢI CÁCH .. . . . . . . . . ch. 9/1

Tin Lành Từ Luther Đến Thế Kỷ Thứ Mười Chín

Người Công Giáo Sau Cải Cách Cho Đến Thế Kỷ Thứ Mười Bảy . . . . . . . . . . . . . . ch. 9/3

Khẳng Định Ý Nguyện Tự Do

Bañez Và Molina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 9/4

Chủ Thuyết Jansen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 9/6

Tư Duy Công Giáo Vào Thế Kỷ Thứ Mười Chín Và Hai Mươi . .ch. 9/6

Người Tin Lành Về Sau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch. 9/7

CHƯƠNG 10—PHÊ PHÁN CÁC QUAN ĐIỂM

Sự Từ Khước Thẳng Thừng Của Kitô Hữu Về Ý Nguyện Tự Do Của Con Người . . . . . . . . . . . . . ch 10/1

Ý Niệm Rằng Mọi Sự Xẩy Ra Phải Được Thiên Chúa Ý Nguyện Cách Riêng Và Đi Trước:

Nghĩa Là, Thiên Chúa Có Quyền Kiểm Soát Trước Hoàn Toàn Hiện Thân Con Người . . . . . ch 10/2

Hai Ý Niệm “Đáng Kính: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 10/3

Ý Niệm Rằng Thiên Chúa Chọn Lựa Những Ai Cuối Cùng Được Cứu

Ý Niệm Rằng Công Trạng Phải Được Qui Cho Thiên Chúa Mà Thôi . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 10/4

Lòng Tôn Kính

Một Số Chủ Thuyết . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 10/5

Chủ Thuyết Pelagius

Chủ Thuyết Nửa Pelagius

Chủ Thuyết Thần Học

Chủ Thuyết Bañez (Hoặc Chủ Thuyết Thomas) Và Chủ Thuyết Molina

CHƯƠNG 11—TRI THỨC SIÊU NHIÊN VÀ LÝ THUYẾT CỦA TÔI

Khẳng Định Về Tri Thức Trước. . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/1

Tri Thức Trước Trong Cựu Ước

Tri Thức Trước Trong Tân Ước . . . . . . . . . ch 11/2

Tri Thức Trước Trong Giáo Hội Về Sau

Lý Thuyết Rằng Thiên chúa Ở Bên Ngoài Thời Gian, Quan Sát Các Biến Cố . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/3

Lý Thuyết

Phê Phán Lý Thuyết Này

Lý Thuyết Rằng Thiên Chúa Biết Trước Tất Cả Các Biến Cố Bởi Vì Người Quyết Định Chúng . . ch 11/4

Hai Thể Loại Tri Thức . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/4

Ý Niệm Rằng Tất Cả Các Tri Thức Của Thiên Chúa Về Hành Động Của Tạo Vật Đều Là

Tri Thức Người Khởi Sự .. . . . . . ch 11/4

Các Giai Đoạn Trong Tri Thức Siêu Nhiên .. . ch 11/5

Rằng Có Một Quyết Định Và Một “Cái Nhìn” Duy Nhất

Phê Phán Lý Thuyết Này

Tri Thức Chắc Hẵn . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/6

Thiên Chúa Biết Sự Việc Khi Chúng Xẩy Ra: Chúng Ta Định Đoạt Tri Thức Của Người

Về Một Số Biến Cố

Thiên Chúa Hy Vọng Và Mong Ước

Một Số Vấn Đề Thần Học . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/7

Tính Thông Suốt Mọi Sự Siêu Nhiên

Hành Động Và Tiếp Nhận . .. . . . . . . . . . . . . ch 11/8

Cơ May

Báo Trước Trong Kinh Thánh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 11/9

Một Số Tác Giả

Một Số Quyết Định Siêu Nhiên Cách Riêng . . . . . . . . . ch 11/10

PHẦN BA—TRANH CÃI TRIẾT HỌC: CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT VỚI Ý NGUYỆN TỰ DO

CHƯƠNG 12—CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT . . .. . . . . . . . . . . . . . ch 12/1

Phát Biểu Về Chủ Thuyết Định Đoạt . . . . . . . . . . . . . ch 12/1

Chủ Thuyết Định Mệnh . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 12/2

Plato Và Aristotle

Shakespeare . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . ch 12/3

Triết Học Sau Thời Trung Cổ . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 12/4

Ảnh Hưởng Của Khoa Học; Chủ Thuyết Định Đoạt . . . ch 12/5

Khoa Học Nói Chung, Cách Riêng Vật Lý

Khoa Học Và Chủ Thuyết Định Đoạt . . .. . ch 12/6

Triết Học, Chịu Ảnh Hưởng Của Khoa Học . . . . . . . ch 12/7

Tâm Lý Học Khoa Học . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 12/8

Tâm Lý Học Lý Thuyết

Tâm Lý Học Lâm Sàng . . . . . . . . . . . . . . ch 12/10

Một Số Lãnh Vực Cách Riêng . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 12/11

Tội phạm học

Lịch Sử Như Là Một Khoa Học

Văn Chương, Chịu Ảnh Hưởng Của Khoa Học . .. . . ch 12/12

CHƯƠNG 13—CHỦ THUYẾT TƯƠNG HỢP VÀ HÀM Ý CỦA CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT

Chủ Thuyết Tương Hợp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 13/1

Chân Lý Nằm Ở Giữa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 13/2

Hàm Ý Của Chủ Thuyết Định Đoạt

Có Thể

Trách Nhiệm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 13/3

Luân Lý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 13/4

Tự Do Chính Trị

CHƯƠNG 14--ỦNG HỘ CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT

Các Lập Luận Triết Lý Ủng Hộ Chủ Thuyết Định Đoạt . ch 14/1

Chủ Thuyết Thực Nghiệm

Sự Trong Sáng

Nguyên Lý Về Đầy Đủ Lý Lẽ

Tình Trạng Khó Xử: Nếu Không Được Định Đoạt, Thì Tùy Tiện . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 14/2

Lập Luận Từ Các Phát Biểu Về Tương Lai

Người Theo thuyết Định Đoạt Giải Thích Thế Nào Cảm Giác Của Chúng Ta

Về Ý Nguyện Tự Do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 14/2

Hấp Dẫn Càm Xúc Của Chủ Thuyết Định Đoạt . . . . . . ch 14/3

CHƯƠNG 15—TRÌNH BÀY LẬP LUẬN VÀ TRẢ LỜI CÁC LẬP LUẬN NÀY

Trình Bày Lập Luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 15/1

Trả Lời Các Lập Luận . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 15/2

Chủ Thuyết Thực Nghiệm

Sự Trong Sáng

Nguyên Lý Nhân Quả

Nếu Không Được Định Đoạt, Thế Thì Tùy Tiện . . .ch 15/4

Lập Luận Từ Các Phát Biểu Về Tương Lai

Tính Nhân Đạo Của Chủ Thuyết Định Đoạt . . . . . . . . . . ch 15/5

Kết Luận

CHƯƠNG 16—CHỐNG CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT

Bác Bỏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 16/1

Tính Không Thiết Thực Của Chủ Thuyết Định Đoạt . . . . ch 16/3

Tính Không Thực Tế Của Chú Thuyết Định Đoạt . . . . . . ch 16/5

Tại Sao Chủ Thuyết Định Đoạt Là Xấu

Tác Nhân Con Người

Một Người Và Trách Nhiệm Của Người Đó .. ch 16/6

Việc Từ Khước Luân Lý

Phán Đoán Của Chúng Ta Về Thế Giới Như Hiện Giờ Đang Là . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 16/7

Chủ Thuyết Định Đoạt Và Tương Lai Của Xã Hội . . . . . ch 16/8

Kết Luận

CHƯƠNG 17—CHỦ THUYẾT ĐỊNH ĐOẠT VÀ TƯ PHÁP HÌNH SỰ . ch 17/1

Di Truyền Và Cải Tiến Di Truyền

Chủ Thuyết Môi Trường Và Tội Phạm Học Phóng Túng . ch 17/2

Từ Khước Trách Nhiệm

Từ Khước Hình Phạt . . . . . . . . . . . . . . . . . ch 17/3

Làm Gì Với Tội Ác

�

Tác giả Trần Hữu Thuần